Mokume Gane betekent letterlijk "houtnerf metaal"en stamt af van een oude (17e eeuw) Japanse smeedtechniek. Zie Birgit aan het werk!
Voor meer sieraden gemaakt van Mokume-gane zie op Doesdesign.nl
Het verhaal gaat terug naar de wapensmidsen van het oude Japan. Een landheer, de Samurai, was net als zijn collega, de ridder in het westen, verantwoordelijk voor zijn onderdanen en hun hebben en houden. Zijn zwaard was niet alleen een gevreesd wapen maar ook het symbool van trouw aan zijn beloftes, zijn plichtsbesef en rechtvaardigheid en vooral zijn persoonlijke eer. Het was de garantie voor de veiligheid van diegenen die hij diende te beschermen en een bijna sacraal voorwerp voor de bezitter. Het is duidelijk dat een instrument van een dergelijke emotionele waarde niet alleen uit grijs staal kon bestaan maar ook de belangrijkheid en de rijkdom van zijn bezitter behoort te weerspiegelen. De oude wapensmeden begonnen toen de schede en onderdelen van het zwaard te versieren met speciale, kostbare metalen ornamenten. Vooral begon men toen het blad waardoor het zwaard in de schede wordt gestoken (= tsuba), kunstvol te bewerken. Hoe rijker de eigenaar, hoe kunstzinniger de plaat en hoe kostbaarder het materiaal waaruit ze werd vervaardigd. Zo ontstond de techniek Mokume-gane. Later werden met deze techniek vooral prachtige kunstvoorwerpen zoals kommen, vazen en ook sieraden gemaakt. Deze techniek was bijna vergeten maar in Japan is als gevolg van een zoektocht naar oude tradities als kunstvorm herontdekt. Het is in elk opzicht een fascinerende techniek.
De Samoerai zwaarden en Javaanse Krissen werden gemaakt van Damaststaal (ferro-metalen), de oorsprong van het Mokume. In de rijk versierde zwaardmontages werd ook gebruik gemaakt van andere technieken zoals Damasceen en Intarsia.
De techniek Damast is 2500 jaar oud, de naam Damast komt dan ook van oorsprong van Damascus af, waar destijds Damascener klingen werden gesmeed met een hoog technologisch gehalte. West Europeanen kwamen er tijdens de kruistochten voor het eerst mee in aanraking. De zwaarden en messen waren dan ook zeer gewild bij rijke kooplui. Beroemd zijn dan ook de Japanse Samoerai en de Indonesisch Godenwapens, de Kris.
Met Mokume-gane worden verschillende lagen edelmetaal (non-ferro metalen), dit kan goud, palladium, koper en zilver zijn, worden d.m.v. temperatuur en druk aan elkaar gesmolten (welproces). Hierdoor ontstaat een groot blok Mokume met daarin verschillende lagen metaal (zie foto's). Door een verspanende bewerking van boren, frezen, vijlen, etsen, afgewisseld met het dunner smeden van de blok Mokume, ontstaan er aan de oppervlakte van dit metaal patronen die de indruk geven van een in de natuur ontstaan metaal.
Omdat de smid het blok Mokume-Gane telkens met de hand dunner moet smeden, is dit een zeer arbeids intensieve techniek. Alleen als de blok 2 tot 3 mm dun gesmeed is kan daarna met de wals geplet worden.
De lijnen en patronen in het oppervlak van het metaal hebben een sterk organisch karakter. Door het metaal te oxideren of te behandelen met een speciaal soort beits ontstaat er meer contrast tussen de verschillende metalen.
Zie ook Workshop Mokume Voor meer informatie over Mokume-Gane verwijs ik u ook naar de volgende interessante websites: www.mokume.com